W centrum uwagi

Od początku rosyjskiej agresji UE, jej kraje członkowskie oraz instytucje finansowe, w ramach podejścia „Drużyna Europy”, wyłożyły 37,8 mld euro na wsparcie ogólnej odporności gospodarczej, społecznej i finansowej Ukrainy. Wsparcie to przyjęło formę pomocy makrofinansowej, wsparcia budżetowego, pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych, reagowania kryzysowego i pomocy humanitarnej.

Ponadto zapewniono pomoc wojskową o wartości prawie 12 mld euro, z czego 3,6 mld euro w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju.

To oznacza, że całkowita kwota wsparcia dla Ukrainy od początku rosyjskiej inwazji osiągnęła około 50 mld euro. Oprócz tego Komisja stara się wygospodarować kwotę 1 mld euro na szybką odbudowę gospodarczą. Łączne wsparcie dla Ukrainy i Ukraińców, z uwzględnieniem zasobów udostępnionych państwom członkowskim na potrzeby Ukraińców uciekających przed wojną do UE, osiągnęło tym samym około 67 mld euro.

UE nadal wspiera Ukrainę w 2023 r. – przygotowała największy dotychczas pakiet wsparcia o wartości do 18 mld euro w formie pożyczek na wyjątkowo preferencyjnych zasadach. Pierwszą transzę w wysokości 3 mld euro wypłacono już w styczniu 2023 r.

668 mln euro przeznaczono na projekty pomocy humanitarnej dla ludności cywilnej dotkniętej wojną w Ukrainie. Na pomoc dla ludności uciekającej z kraju przewidziano 630 mln euro dla Ukrainy i 38 mln euro dla Mołdawii. Unijna pomoc humanitarna pozwala zapewniać żywność, wodę, opiekę zdrowotną, schronienie i pomaga zaspokoić podstawowe potrzeby.

Ponadto 330 mln euro jest przeznaczone na program wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych, który pomaga zabezpieczyć dostęp do podstawowych towarów i usług, takich jak edukacja, opieka zdrowotna i żywność. Program służy również ochronie ludności – zarówno osób wewnętrznie przesiedlonych, jak i społeczności ich przyjmujących – a także wspiera małe i średnie przedsiębiorstwa i rolników. Kolejnym ważnym celem jest odbudowa drobnej infrastruktury cywilnej, zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego oraz poprawa w zakresie bezpieczeństwa cybernetycznego, wolności mediów i przeciwdziałania dezinformacji. Wcześniejsze projekty o wartości 192 mln euro dostosowano do pilnych potrzeb lokalnych.

Za pośrednictwem Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności kierujemy pomoc do Ukrainy z 32 krajów – 27 państw członkowskich UE, Norwegii, Turcji, Macedonii Północnej, Islandii i Serbii. Obejmuje to artykuły ratujące życie, np. leki, żywność i sprzęt noclegowy, a także sprzęt strategiczny, np. pojazdy pożarnicze, generatory energii, karetki i szpitale polowe.

Ponieważ potrzeby rosną w postępie geometrycznym, z zapasów programu rescEU przekazaliśmy Ukrainie sprzęt medyczny, tymczasowe schronienia, generatory prądu, a także specjalistyczny sprzęt na wypadek zagrożeń dla zdrowia publicznego, takich jak zagrożenia chemiczne, biologiczne, radiologiczne i jądrowe. Zapasy rescEU o łącznej wartości prawie 87 mln euro to lokale mieszkalne, kombinezony ochronne, środki odkażające, respiratory, pompy infuzyjne, monitory pacjentów, urządzenia USG, generatory prądu itp. UE koordynuje ewakuację medyczną ukraińskich pacjentów pilnie potrzebujących leczenia. Dotychczas do szpitali w całej Europie przeniesiono ponad 1 850 pacjentów wymagających specjalistycznej opieki. We wrześniu 2022 r. pod Rzeszowem otwarto unijne centrum ewakuacji medycznej dla pacjentów z Ukrainy – Medevac Hub. Hub zapewnia bezpieczne miejsce dla pacjentów przybywających z Ukrainy, zanim zostaną oni przetransportowani do szpitala w innym kraju w Europie.

Ponadto Komisja utworzyła ośrodki logistyczne ochrony ludności w Polsce, Rumunii i na Słowacji – mają one umożliwić jak najszybszą dystrybucję niezbędnej pomocy do Ukrainy. Ośrodki te pomogą w przekazywaniu pomocy z Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności. 

W ramach reakcji Unii Europejskiej na rosyjską agresję wymierzoną przeciwko Ukrainie Komisja Europejska i sąsiadujące z Ukrainą państwa członkowskie UE ustanowiły 12 maja 2022 r. korytarze solidarnościowe między UE a Ukrainą. Korytarze solidarnościowe to kluczowe korytarze przeznaczone dla eksportu produktów rolnych z Ukrainy, a także dla eksportu i importu innych towarów.

Od maja korytarze solidarnościowe umożliwiły:

• eksport ok. 23 mln ton produktów rolnych (zboża, roślin oleistych i innych produktów) z Ukrainy, dzięki czemu Ukraina mogła uzyskać potrzebne dochody, a zboże mogło dotrzeć do potrzebujących
• udzielenie wsparcia technicznego Ukrainie, Mołdawii i państwom UE w celu ułatwienia i przyspieszenia procedur oraz usunięcia wąskich gardeł na granicy
• podpisanie 29 czerwca 2022 r. umów towarowych z Ukrainą i Mołdawią, aby ułatwić tranzyt i transport z i do obu tych państw.

Aby utrzymać przepustowość korytarzy solidarnościowych, a nawet ją zwiększyć, UE uruchomiła znaczne inwestycje w ramach różnych istniejących programów unijnych i krajowych. Konieczne są dalsze ułatwienia administracyjne i operacyjne, w tym poprzez usprawnianie procedur przekraczania granic. Potrzebne są dalsze środki finansowe.

W listopadzie Komisja przeznaczyła w trybie pilnym 250 mln euro dotacji na usprawnienie działania korytarzy solidarnościowych. W perspektywie krótkoterminowej kwota ta wesprze szybkie udoskonalenia, w szczególności za pośrednictwem ruchomego sprzętu, co pozwoli skracać czas oczekiwania i usprawniać przemieszczanie się przez przejścia graniczne i pokonywanie tras dostępu. W perspektywie średnioterminowej Komisja uruchamia instrument „Łącząc Europę” oraz 50 mln euro, aby wspierać rozwój infrastruktury niezbędnej do dalszego zwiększenia przepustowości korytarzy solidarnościowych.

W sektorze energetycznym ukraińska sieć elektroenergetyczna została zsynchronizowana z UE. UE będzie nadal wspierać Ukrainę w tym sektorze, zapewniając zwrotny przepływ gazu do tego kraju. Ukraina będzie również mogła korzystać w UE ze wspólnych zakupów gazu, skroplonego gazu ziemnego (LNG) i wodoru.

UE przekazuje 2,4 tys. dodatkowych generatorów, oprócz 3 tys., które już dostarczyła od początku wojny. Na wniosek Komisji Europejskiej udostępniono 157,5 mln euro na pokrycie najpilniejszych potrzeb w sektorze energetycznym w ramach Funduszu Wsparcia Energetyki Ukrainy ustanowionego przez Wspólnotę Energetyczną. UE wykłada również 30 mln euro na zakup 35 mln żarówek LED dla Ukrainy.

• UE zawiesiła na rok cła przywozowe na wszystkie towary importowane z Ukrainy do UE oraz wszystkie unijne środki antydumpingowe i ochronne nałożone na eksport stali. Zaproponowała również, aby zawieszenie ceł nadal obowiązywało po czerwcu 2023 r.
• Komisja wezwała europejskich operatorów telekomunikacyjnych do przedłużenia umowy w sprawie zawieszenia lub znacznego obniżenia opłat roamingowych dla Ukraińców w UE.
• W lutym 2023 r. Komisja i Ukraina podpisały stowarzyszenie Ukrainy z Programem na rzecz jednolitego rynku. Zapewni ono Ukrainie wsparcie dla przedsiębiorstw, ponieważ ułatwi dostęp do rynków i rozwój sprzyjającego otoczenia biznesowego oraz umożliwi zrównoważony rozwój i umiędzynarodowienie przedsiębiorstw.
• Wkrótce rozpoczną się rozmowy na temat przystąpienia Ukrainy do innych kluczowych unijnych programów, takich jak instrument „Łącząc Europę”, które mogą pomóc w powiązaniu jej infrastruktury energetycznej, transportowej i cyfrowej z UE.
• Stowarzyszenie Ukrainy z programem „Horyzont Europa” i programem badawczo-szkoleniowym Euratomu jest ważnym przedsięwzięciem, które pomoże chronić i rozwijać system badań naukowych i innowacji na Ukrainie. Komisja zapowiedziała, że do połowy 2023 r. otworzy nowe biuro programu „Horyzont Europa” w Kijowie.
• Od początku wojny UE zwiększyła swoje doraźne wsparcie, aby wzmocnić cyberodporność Ukrainy, przeznaczając 10 mln euro na sprzęt, oprogramowanie i inne powiązane potrzeby. Kolejne 15 mln euro z pakietu 330 mln euro przeznaczono na wsparcie odpornej transformacji cyfrowej.
• UE zapewnia wsparcie za pośrednictwem gwarancji UE udzielanych przez instytucje finansowe, takie jak EBI i EBOR. Powinno to umożliwić rządowi ukraińskiemu udzielanie pożyczek, a przedsiębiorstwom oferowanie podstawowych usług.
• UE wspiera również walkę z bezkarnością w Ukrainie za pośrednictwem projektu o wartości 7,5 mln euro, który ma wesprzeć dochodzenia prowadzone przez Międzynarodowy Trybunał Karny w sprawie zbrodni wojennych popełnionych przez Rosję. Wspólny zespół dochodzeniowo-śledczy UE utworzony wraz z Polską, Łotwą, Estonią, Słowacją, Rumunią, Litwą i Ukrainą jest również wspierany przez Eurojust. Więcej informacji na temat rozliczenia Rosji ze zbrodni wojennych

Odbudowa Ukrainy po zniszczeniach wojennych będzie wymagać znacznych nakładów finansowych. Odbudowa powinna być prowadzona przez władze Ukrainy w ścisłym partnerstwie z UE i innymi kluczowymi partnerami, takimi jak G7 i G20 oraz inne państwa trzecie, a także międzynarodowymi organizacjami i instytucjami finansowymi.

W styczniu 2023 r. ustanowiono wielostronną platformę, która ma pomóc w koordynacji krótko- i długoterminowej pomocy międzynarodowych darczyńców i instytucji finansowych dla ukraińskiej gospodarki. Prace platformy wspierał będzie sekretariat techniczny. Komisja otworzy jej biuro w Brukseli, a rząd Ukrainy będzie gospodarzem biura w Kijowie. Umożliwi to ścisłą koordynację działań międzynarodowych darczyńców i międzynarodowych organizacji finansowych oraz udzielanie wsparcia w sposób spójny, przejrzysty i odpowiedzialny.

Więcej informacji na temat odbudowy Ukrainy

^{Stronę ostatnio zaktualizowano 24 lutego 2023 r.}